Exeistonxrono | Καρκίνος Μαστού

«Η ζωή μού χάρισε άλλη μια ευκαιρία μετά τον καρκίνο. Πλέον, ακούω τις δικές μου ανάγκες, ονειρεύομαι και ελπίζω για το καλύτερο.»

–Ιφιγένεια

Η Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» ξεχώρισε την ιστορία της Ιφιγένειας.

Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αυξήσει σημαντικά το προσδόκιμο επιβίωσης για πολλές μορφές καρκίνου.¹ Κάτι που καθημερινά διαπιστώνει η Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής». Στόχος του «Άλμα Ζωής» είναι η παροχή υποστήριξης σε κάθε γυναίκα ασθενή με καρκίνο του μαστού, καθώς και η ενημέρωση για την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση της νόσου.

Μια από τις ιστορίες που αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλους μας, είναι αυτή της Ιφιγένειας.

Η Ιστορία της Ιφιγένειας

«Διαγνώστηκα με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού, το 2010.

Μέχρι τότε ανησυχούσα πολύ για τη δουλειά μου, δεν έκανα κάτι που με ικανοποιούσε, είχα δύο αγόρια στην προεφηβεία και οικογενειακά θέματα που απαιτούσαν λύσεις. Έπρεπε πάντα να είμαι άριστη για τους άλλους.

Με είχα φανταστεί ευτυχισμένη και συναισθηματικά γεμάτη. Ήθελα να δω τα παιδιά μου να μεγαλώνουν όμορφα και ο καρκίνος ήρθε και μου ανέτρεψε τα σχέδια. Μόλις είχα ξεκινήσει ένα μεταπτυχιακό και απογοητεύτηκα πολύ που οι θεραπείες θα στέκονταν εμπόδιο στο όνειρό μου. Χάρη στην έγκαιρη διάγνωση όμως, κατάφερα και ολοκλήρωσα δύο μεταπτυχιακά, έτρεξα τέσσερις μαραθώνιους και εξέδωσα την πρώτη μου ποιητική συλλογή.

Η ζωή μού είχε χαρίσει άλλη μια ευκαιρία μετά τον καρκίνο και σαν απλό δείγμα ευγνωμοσύνης προχωράω, ακούω τις δικές μου ανάγκες, απολαμβάνω, ονειρεύομαι και εργάζομαι για έναν κόσμο χωρίς τον φόβο και τον πόνο του καρκίνου.»

Καρκίνος του Μαστού

Ήξερες ότι στην Ελλάδα…

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού το 2022 ανήλθαν σε 8.987 (13,7% επί των συνολικών περιστατικών καρκίνου στην Ελλάδα).²

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο συχνά εμφανιζόμενη μορφή καρκίνου στις γυναίκες (30,8% επί των συνολικών περιστατικών καρκίνου στην Ελλάδα).²

Υπολογίζεται ότι είναι η τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο, αντιστοιχώντας στο 7,5% του συνολικού αριθμού θανάτων από καρκίνο στην Ελλάδα.²

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού μπορεί να περιλαμβάνουν:³

Τα συμπτώματα δεν είναι κοινά για όλους. Μπορεί να μην υπάρχει κανένα σύμπτωμα ή/και δεν σημαίνει πως η ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων από τα παρακάτω συμπτώματα ισοδυναμεί με κακοήθεια.³

Όζο στον μαστό
Αλλαγή στο μέγεθος ή στο σχήμα του μαστού
Πτύχωση του δέρματος ή πάχυνση στον ιστό του μαστού
Θηλή που έχει γυρίσει προς τα μέσα (ανεστραμμένη)
Εξάνθημα (που μοιάζει με έκζεμα) στην περιοχή της θηλής ή σε κάποιο άλλο σημείο του μαστού
Έκκριμα από τη θηλή
Διόγκωση ενός λεμφαδένα στη μασχάλη
Πόνο στον μαστό ή δυσφορία στο στήθος που επιμένει

Ο όζος στον μαστό είναι το πιο συχνό σύμπτωμα του καρκίνου του μαστού. Οι περισσότεροι όζοι του μαστού δεν είναι καρκίνος, αλλά είναι σημαντικό να ελεγχθεί οτιδήποτε είναι ασυνήθιστο, όπως κι οποιοδήποτε σημάδι ή σύμπτωμα.⁴

Σημαντικές πληροφορίες για τον καρκίνο του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού είναι ένας τύπος καρκίνου που ξεκινά από τον μαστό. Μπορεί να ξεκινήσει στον έναν ή και στους δύο μαστούς. Ο καρκίνος ξεκινά όταν τα κύτταρα αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα. O καρκίνος του μαστού εμφανίζεται σχεδόν εξ’ολοκλήρου στις γυναίκες. Ωστόσο, κι οι άνδρες μπορεί να νοσήσουν.⁴

Οι περισσότεροι όζοι του μαστού είναι καλοήθεις κι όχι καρκινικοί (κακοήθεις). Οι μη καρκινικοί όγκοι του μαστού είναι μη φυσιολογικές αναπτύξεις, αλλά δεν εξαπλώνονται εκτός του μαστού. Δεν είναι απειλητικοί για τη ζωή, αλλά μερικές φορές, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης κακοήθειας. Οποιαδήποτε αλλαγή στη μορφή και την εικόνα του μαστού ή οποιοδήποτε ασυνήθιστο σημάδι πρέπει να ελεγχθεί από έναν επαγγελματία υγείας για να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για καλοήθες ή κακοήθες εύρημα κι εάν μπορεί να επηρεάσει τον μελλοντικό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.⁴

Τύποι καρκίνου του μαστού

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι καρκίνου του μαστού που ορίζονται από το σημείο που ξεκινούν, πόσο έχουν αναπτυχθεί ή εξαπλωθεί και πώς συμπεριφέρονται.⁵

Διηθητικός καρκίνος του μαστού: έχει διηθήσει στον περιβάλλοντα μαστικό ιστό. Οι δύο πιο συνηθισμένοι τύποι διηθητικού καρκίνου του μαστού ορίζονται από το σημείο στο οποίο αρχίζουν να αναπτύσσονται:⁵
- Διηθητικό πορογενές καρκίνωμα (IDC)*
- Διηθητικό λοβιακό καρκίνωμα (ILC)*

Ορισμένοι τύποι διηθητικού καρκίνου του μαστού έχουν χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τον τρόπο ανάπτυξής τους και τον τρόπο αντιμετώπισής τους (π.χ. Τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού, Φλεγμονώδης καρκίνος του μαστού, Μεταστατικός καρκίνος του μαστού, Επαναλαμβανόμενος καρκίνος του μαστού).⁵

Μη διηθητικός καρκίνος του μαστού (ή in situ): δεν έχει εξαπλωθεί πέρα από την εστία στην οποία ξεκίνησε. Οι μη διηθητικοί καρκίνοι του μαστού χαρακτηρίζονται ως προκαρκινικές αλλοιώσεις. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι μη διηθητικού καρκίνου του μαστού:⁵
- Πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS)*
- Λοβιακό καρκίνωμα in situ (LCIS)*

Ομάδες υψηλού κινδύνου

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του National Comprehensive Cancer Network (NCCN) ασθενείς υψηλού κινδύνου για καρκίνο του μαστού είναι:⁶

Ασθενείς με γενετική προδιάθεση: με γνωστό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή οικογενειακό ιστορικό που υποδηλώνει γενετική προδιάθεση για καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών ή του παγκρέατος
Ασθενείς που έχουν λάβει ακτινοθεραπεία στον θώρακα σε ηλικία 10-30 ετών για οποιονδήποτε λόγο
Ασθενείς με εκτιμώμενο διά βίου κίνδυνο >20%, που σχετίζεται κυρίως με οικογενειακό ιστορικό
Ασθενείς με αυξημένο 5ετή κίνδυνο για διηθητικό καρκίνο του μαστού, όπως υπολογίζεται από το μοντέλο Gail*
Ασθενείς με άτυπη πορογενή υπερπλασία (ADH)*, λοβιακό καρκίνωμα in situ (LCIS)* ή άτυπη λοβιακή υπερπλασία (ALH)* και >20% εκτιμώμενο δια βίου κίνδυνο

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου του καρκίνου του μαστού μπορεί να περιλαμβάνουν:^7,8

Αυξημένη πυκνότητα των μαστών
Πρώτη περίοδος σε μικρή ηλικία
Καθυστερημένη εμμηνόπαυση
Τοκετός πρώτου παιδιού σε μεγάλη ηλικία ή ατεκνία
Ορμονική θεραπεία υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση
Ακτινοβολίες στο μαστό ή στήθος πριν την ηλικία των 30
Παχυσαρκία
Κατανάλωση αλκοόλ

Ηλικία
Φύλο
Προηγούμενο ιστορικό καρκίνου του μαστού
Προηγούμενο ιστορικό ορισμένων παθήσεων του μαστού
Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού
Γονιδιακές μεταλλάξεις

O υγιεινός τρόπος ζωής, η συχνή σωματική δραστηριότητα, ο συστηματικός προληπτικός έλεγχος για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες για ανάπτυξη διηθητικού καρκίνου του μαστού. Ως παράγοντας κινδύνου ορίζεται οτιδήποτε μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες νόσησης από μια ασθένεια, όπως ο καρκίνος. Ωστόσο, η ύπαρξη ενός παράγοντα κινδύνου, ή ακόμα και περισσότερων, δεν σημαίνει ότι η νόσηση είναι βέβαιη.

Ασθενείς υψηλού κινδύνου και προληπτικός έλεγχος

Εάν ανήκεις στις ομάδες υψηλού κινδύνου, ο προληπτικός έλεγχος και μια συνεπακόλουθη έγκαιρη διάγνωση μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης.⁶

Τι μπορείς να κάνεις…

Οι κατευθυντήριες οδηγίες του National Comprehensive Cancer Network (NCCN)⁶ περιλαμβάνουν ετήσια μαστογραφία, κλινική εξέταση κάθε 6-12 μήνες και μαγνητική τομογραφία στην περιοχή του μαστού ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου, ακόμα και κάτω από την ηλικία των 40 ετών, κατόπιν συζήτησης με εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας.⁶

Διάγνωση και Θεραπεία

Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και η λήψη της κατάλληλης θεραπείας είναι δύο από τις πιο σημαντικές στρατηγικές για την αποφυγή θανάτων από καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού που εντοπίζεται νωρίς, όταν είναι περιορισμένος και δεν έχει εξαπλωθεί, αντιμετωπίζεται πιο εύκολα με επιτυχία. Οι τακτικές εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου είναι ο πιο αξιόπιστος τρόπος για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.⁹

Τοπική θεραπεία¹⁰

Ορισμένες θεραπείες, όπως η χειρουργική επέμβαση κι η ακτινοβολία, είναι τοπικές, που σημαίνει ότι αντιμετωπίζουν τον όγκο χωρίς να επηρεάζουν το υπόλοιπο σώμα.

Οι περισσότερες γυναίκες με καρκίνο του μαστού θα υποβληθούν σε κάποιο είδος χειρουργικής επέμβασης για την αφαίρεση του όγκου. Ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου του μαστού και το πόσο προχωρημένος είναι, μπορεί να χρειαστούν κι άλλοι τύποι θεραπείας, είτε πριν είτε μετά την επέμβαση, ή μερικές φορές και τα δύο.

Συστηματική θεραπεία¹⁰

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού θεωρούνται συστηματικές θεραπείες επειδή μπορούν να φτάσουν στα καρκινικά κύτταρα σχεδόν οπουδήποτε στο σώμα. Μερικά μπορούν να χορηγηθούν από το στόμα, να ενεθούν σε έναν μυ ή να εισαχθούν απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος.

Ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου του μαστού, μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικοί τύποι φαρμακευτικής αγωγής, όπως:

Χημειοθεραπεία
Ορμονική θεραπεία
Στοχευμένη φαρμακευτική θεραπεία
Ανοσοθεραπεία

Με την υποστήριξη:

Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας.

Το υλικό της παρούσας εκστρατείας περιλαμβάνει πηγές αναφοράς για λόγους τεκμηρίωσης και δεν έχει σκοπό την καθ’ οποιονδήποτε άλλο τρόπο χρήση του περιεχομένου τους.

Βιβλιογραφία

*Gail model: The tool uses a woman’s personal medical and reproductive history and the history of breast cancer among her first-degree relatives (mother, sisters, daughters) to estimate absolute breast cancer risk—her chance or probability of developing invasive breast cancer in a defined age interval.
ADH: Atypical ductal hyperplasia, ALH: Atypical lobular hyperplasia, LCIS: Lobular carcinoma in situ, DCIS: Ductal carcinoma in situ, IDC: Invasive ductal carcinoma, ILC: Invasive lobular carcinoma

World Health Organization, “Promoting cancer early diagnosis”, διαθέσιμο εδώ: https://www.who.int/activities/promoting-cancer-early-diagnosis. Τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
WHO, International Agency for Research on Cancer, GLOBOCAN 2022, Cancer Today, Greece. Διαθέσιμο: https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/populations/300-greece-fact-sheet.pdf. Τελευταία πρόσβαση: Οκτώβριος 2024.
Centers for Disease Control and Prevention. “Symptoms of Breast Cancer”. Διαθέσιμο:
https://www.cdc.gov/breast-cancer/symptoms/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/cancer/breast/basic_info/symptoms.htm. Τελευταία πρόσβαση: Οκτώβριος 2024.
American Cancer Society. “Breast Cancer”, “What is Breast Cancer?”, 2021. Διαθέσιμο: https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/about/what-is-breast-cancer.html. Τελευταία πρόσβαση: Σεπτέμβριος 2024.
Breastcancer.org., DePolo J., “Types of Breast Cancer”. Διαθέσιμο: https://www.breastcancer.org/types#section-non-invasive-breast-cancer. Τελευταία πρόσβαση: Σεπτέμβριος 2024. Used with permission from Breastcancer.org.
NCCN for Patients Breast Cancer Screening and Diagnosis v.2022. Διαθέσιμο: https://www.nccn.org/patients/guidelines/content/PDF/breastcancerscreening-patient.pdf. Τελευταία πρόσβαση: Οκτώβριος 2024.
American Cancer Society, “Breast Cancer Risk and Prevention”, “Breast Cancer Risk Factors You Cannot Change”. Διαθέσιμο: https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/risk-and-prevention/breast-cancer-risk-factors-you-cannot-change.html. Τελευταία πρόσβαση: Οκτώβριος 2024.
Breastcancer.org. “Breast Cancer Risk Factors”, 2024. Διαθέσιμο: https://www.breastcancer.org/risk/risk-factors. Τελευταία πρόσβαση: Σεπτέμβριος 2024. Used with permission from Breastcancer.org.
American Cancer Society, “American Cancer Society Recommendations for the Early Detection of Breast Cancer”, 2023. Διαθέσιμο: https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/american-cancer-society-recommendations-for-the-early-detection-of-breast-cancer.html. Τελευταία πρόσβαση: Σεπτέμβριος 2024.
American Cancer Society. “Breast Cancer”, “Treating Breast Cancer”. Διαθέσιμο: https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/treatment.html. Τελευταία πρόσβαση: Σεπτέμβριος 2024.

GR-NON-01286